Là loài vật mạnh mẽ, lại ngộ nghĩnh, độc đáo và giàu ý biểu tượng, hổ được lấy làm hình ảnh ẩn dụ sinh động cho nhiều câu thành ngữ, tục ngữ, ngạn ngữ một cách rộng rãi. Theo thống kê sơ bộ, người Việt có khoảng 1.300 câu ngạn ngữ, phương ngữ, thành ngữ, tục ngữ, ca dao, dân ca có liên quan đến loài hổ[280][281] Những thành ngữ chỉ về con hổ được trải rộng trên rất nhiều lĩnh vực các nhau trong đời sống xã hội, có nhiều câu chỉ trực tiếp hoặc gián tiếp và người ta thường sống trong lời ăn tiếng nói của dân gian mượn chuyện con hổ để răn mình và nhắc nhở người. Những câu thành ngữ có thể kể đến là:

• Hổ dữ không ăn thịt con (Tục ngữ Việt Nam)
• Hổ phụ sinh hổ tử và một thành ngữ ý trái ngược là Hổ phụ sinh cẩu tử/khuyển tử
• Miệng hùm gan sứa
• Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn (Truyện Kiều)
• Râu hùm, hàm én, mày ngài (mô tả về Từ Hải trong Truyện Kiều)
• Cọp chết để da, người ta chết để tiếng
• Hổ mọc thêm cánh
• Không vào hang hổ làm sao bắt được hổ con (Hán Việt: Bất nhập hổ huyệt yên đắc hổ tử)
• Cáo mượn oai hùm hay cáo giả oai hùm (Hán Việt: Hồ giả hổ uy)
• Thả hồ về rừng
• Điệu hổ ly sơn hay còn gọi là Dụ hổ rời núi (Binh pháp)
• Hùm nằm cho lợn liếm lông
• Hoạ hổ họa bì nan họa cốt/Tri nhân tri diện bất tri tâm (dịch nghĩa: Vẽ hổ vẽ da khó vẽ xương/biết người, biết mặt, biết lòng sao?)
• Tọa sơn quan hổ đấu: Ngồi ở trên núi cao mà xem cọp đánh nhau (Binh pháp)
• Làm bạn với vua như đùa với hổ